Κυδώνι: Ο «ξεχασμένος» καρπός της αγάπης και της γονıμότητας που ρυθμίζει σάκχαρo και χoληστερóλη

Κυδώνι: Το χρυσό φρούτο του φθινοπώρου με πλούσια ιστορία και μοναδικά οφέλη για την υγεία

Το κυδώνι, ο καρπός της Cydonia oblonga, είναι ένα φρούτο με βαθιές ρίζες στην ελληνική παράδοση και στην ιστορία της Μεσογείου. Γνωστό ήδη από την αρχαιότητα για τις θεραπευτικές και αφροδισιακές του ιδιότητες, το κυδώνι θεωρήθηκε σύμβολο αγάπης, ευτυχίας και γονιμότητας. Οι αρχαίοι Κρήτες ήταν οι πρώτοι που το καλλιέργησαν, ενώ από την αρχαία πόλη Κυδωνία (σημερινά Χανιά) πήρε και το επιστημονικό του όνομα.

Στην ελληνική κουζίνα, το κυδώνι έχει εξέχουσα θέση — χρησιμοποιείται σε γλυκά του κουταλιού, μαρμελάδες, λικέρ, κομπόστες, αλλά και σε αλμυρές συνταγές με κρέας ή πουλερικά. Μάλιστα, η ίδια η λέξη μαρμελάδα προέρχεται από την πορτογαλική λέξη marmelo, που σημαίνει κυδώνι.

Τα διατροφικά και θεραπευτικά οφέλη του κυδωνιού

1. Ρυθμίζει το σάκχαρο και τη χοληστερόλη

Το κυδώνι είναι πλούσιο σε πηκτίνη, μια φυσική διαλυτή ίνα που συμβάλλει στη μείωση των επιπέδων σακχάρου και χοληστερόλης στο αίμα. Η πηκτίνη καθυστερεί τη γαστρική κένωση, προάγει τον κορεσμό και βοηθά στην πρόληψη της παχυσαρκίας και του διαβήτη τύπου 2.

Επιπλέον, σχηματίζει ένα προστατευτικό φράγμα στα κύτταρα του εντέρου, ενισχύοντας τη μικροβιακή άμυνα του οργανισμού και μειώνοντας τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου.

2. Πλούσιο σε αντιοξειδωτικά και πολυφαινόλες

Το κυδώνι περιέχει πολυφαινόλες και προκυανιδίνες, ουσίες με ισχυρή αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση, που προστατεύουν από καρδιοπάθειες, εκφυλιστικές ασθένειες και πρόωρη γήρανση.

Οι κυριότερες ενώσεις του είναι:

• Καφεοϋλοκινικό οξύ
• Προκυανιδίνη Β2
• Ολιγομερείς και πολυμερείς προκυανιδίνες

Αυτές δεσμεύουν τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου, περιορίζοντας το οξειδωτικό στρες.

3. Πηγή πολύτιμων μετάλλων – Κάλιο, Χαλκός, Μαγνήσιο

Το κάλιο του κυδωνιού βοηθά στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, προάγει την καλή λειτουργία της καρδιάς και συμβάλλει στη μυϊκή σύσπαση και νευρική μετάδοση.

Ο χαλκός, από την άλλη, είναι σημαντικός για τη σύνθεση αιμοσφαιρίνης και κολλαγόνου, αλλά και για την αντιοξειδωτική άμυνα του οργανισμού.

Το μαγνήσιο και ο φώσφορος ενισχύουν τη λειτουργία των μυών και των οστών.

4. Πηγή βιταμίνης C

Αν και μέρος της βιταμίνης C χάνεται με το μαγείρεμα, το ωμό κυδώνι παρέχει περίπου 15 mg βιταμίνης C ανά 100 g, συμβάλλοντας στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και στην προστασία του δέρματος από οξειδωτικές βλάβες.

Διατροφική αξία ανά 100g ωμού κυδωνιού

Θρεπτικό συστατικό	Ποσότητα
Ενέργεια	57 kcal
Πρωτεΐνες	0.4 g
Υδατάνθρακες	15.3 g
Διαιτητικές ίνες	1.9 g
Σάκχαρα	12.5 g
Ολικά λιπαρά	0.1 g
Κάλιο	119 mg
Ασβέστιο	8 mg
Μαγνήσιο	8 mg
Φώσφορος	17 mg
Χαλκός	0.13 mg
Σίδηρος	0.7 mg
Βιταμίνη C	15 mg
Βιταμίνη Κ	4.5 μg

Πώς να το επιλέξετε και να το διατηρήσετε

• Επιλέξτε σφιχτά, αρωματικά κυδώνια με απαλό κίτρινο χρώμα.
• Αν είναι πράσινα, αφήστε τα να ωριμάσουν σε θερμοκρασία δωματίου.
• Μόλις ωριμάσουν, διατηρούνται στο ψυγείο για 2-3 εβδομάδες.
• Μην καταναλώνετε τους σπόρους, καθώς περιέχουν κυανιούχες ενώσεις που είναι τοξικές σε μεγάλες ποσότητες.

Στη μαγειρική

Τα κυδώνια είναι ιδανικά για μαγείρεμα: συνδυάζονται υπέροχα με μοσχάρι, αρνί, κοτόπουλο ή ψάρι, ενώ δίνουν μοναδική γεύση σε μαρμελάδες, γλυκά του κουταλιού και λικέρ.

Το χαρακτηριστικό τους άρωμα και η ελαφριά οξύτητα μεταμορφώνουν κάθε πιάτο σε άρωμα φθινοπώρου και υγείας.

Συμπέρασμα:

Το κυδώνι δεν είναι απλώς ένα εποχικό φρούτο — είναι μια φυσική “ασπίδα” υγείας, πλούσια σε αντιοξειδωτικά, μέταλλα και ίνες. Από αρχαιοτάτων χρόνων έως σήμερα, παραμένει σύμβολο ευεξίας, γονιμότητας και μακροζωίας.

Πηγή