Προσοχή στα τσιμπήματα από τσιμπούρια: Πότε αυξάνεται ο κίνδυνος για αιμορραγικό πυρετό

Αν και τα περισσότερα τσιμπήματα είναι ακίνδυνα, ορισμένα τσιμπούρια μπορεί να είναι φορείς παθογόνων μικροοργανισμών, μεταδίδοντας ασθένειες όπως ο αιμορραγικός πυρετός Κριμαίας–Κονγκό ή η νόσος του Lyme.

Το τσίμπημα από τσιμπούρι δεν είναι κάτι σπάνιο, ιδίως τους ανοιξιάτικους και καλοκαιρινούς μήνες, όταν η δραστηριότητα των εντόμων αυξάνεται και η ανθρώπινη παρουσία στην ύπαιθρο γίνεται πιο έντονη. Πεζοπόροι, κατασκηνωτές, κυνηγοί, κτηνοτρόφοι, αλλά και παιδιά που παίζουν σε γρασίδι ανήκουν στις ομάδες υψηλότερου κινδύνου.

Αν και τα περισσότερα τσιμπήματα είναι ακίνδυνα, ορισμένα τσιμπούρια μπορεί να είναι φορείς παθογόνων μικροοργανισμών, μεταδίδοντας ασθένειες όπως ο αιμορραγικός πυρετός Κριμαίας–Κονγκό ή η νόσος του Lyme.

Μάλιστα, σύμφωνα με τους ειδικούς, ο κίνδυνος μόλυνσης αυξάνεται όσο περισσότερο παραμένει το τσιμπούρι προσκολλημένο στο σώμα.

Ο αιμορραγικός πυρετός Κριμαίας–Κονγκό. Τι γίνεται με τη μεταφορά από ζώα

Πρόκειται για σοβαρή και εν δυνάμει θανατηφόρα νόσο. Η μετάδοση μπορεί να γίνει είτε άμεσα, μέσω του δαγκώματος από μολυσμένο τσιμπούρι, είτε έμμεσα, από την επαφή με αίμα ή ιστούς μολυσμένων ζώων, κάτι που καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτους τους κτηνοτρόφους, τους κτηνιάτρους και τους εργαζομένους σε σφαγεία.

Τα τσιμπούρια δεν μεταδίδονται άμεσα από ζώα σε ανθρώπους, αλλά μπορούν να λειτουργήσουν ως ενδιάμεσοι φορείς νοσημάτων που προσβάλλουν και τα δύο. Δηλαδή, δεν κολλάμε το ίδιο το τσιμπούρι από ένα ζώο, αλλά μπορεί ένα τσιμπούρι που έχει τραφεί από ένα μολυσμένο ζώο (π.χ. αγελάδα, πρόβατο, σκύλο, λαγό, ελάφι) να τσιμπήσει στη συνέχεια έναν άνθρωπο και να του μεταδώσει κάποιο παθογόνο μικρόβιο ή ιό.

Έτσι, τα ζώα λειτουργούν σαν “δεξαμενές” παθογόνων, χωρίς απαραίτητα να νοσούν τα ίδια. Στην περίπτωση του αιμορραγικού πυρετού Κριμαίας–Κονγκό, για παράδειγμα, τα τσιμπούρια του γένους Hyalomma κολλούν τον ιό από ζώα όπως πρόβατα, αγελάδες ή κατσίκες και μπορούν να τον μεταδώσουν στον άνθρωπο με το τσίμπημά τους.

Συμπτώματα και διάγνωση

Τα συμπτώματα εκδηλώνονται αιφνίδια και περιλαμβάνουν υψηλό πυρετό, έντονους μυϊκούς πόνους, κεφαλαλγία, ζάλη και εμετό. Σε σοβαρές περιπτώσεις, η λοίμωξη εξελίσσεται σε αιμορραγικό σύνδρομο, με αιμορραγίες από τη μύτη, τα ούλα ή το δέρμα, καθώς και εμφάνιση αιμορραγικών εξανθημάτων. Το ποσοστό θνητότητας μπορεί να φτάσει έως και το 40%, καθιστώντας την έγκαιρη διάγνωση και υποστηρικτική αγωγή ζωτικής σημασίας.

Η διάγνωση επιβεβαιώνεται μέσω εξειδικευμένων εργαστηριακών εξετάσεων, ενώ η θεραπευτική προσέγγιση είναι κυρίως υποστηρικτική. Μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει εγκεκριμένο εμβόλιο ευρείας κυκλοφορίας.

Η πρόληψη παραμένει η πιο αποτελεσματική μορφή προστασίας. Η χρήση κατάλληλων ενδυμάτων στην ύπαιθρο, η εφαρμογή εντομοαπωθητικών, ο τακτικός έλεγχος του σώματος για τσιμπούρια και η σωστή αφαίρεσή τους είναι βασικά μέτρα για τη μείωση του κινδύνου.

Πώς αφαιρούμε ένα τσιμπούρι από το σώμα μας

Μια λάθος κίνηση μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο λοίμωξης ή μετάδοσης ασθενειών. Αρχικά,

φροντίζουμε να πλύνουμε καλά τα χέρια μας και να προετοιμάσουμε ένα ζευγάρι λεπτές

τσιμπίδες ή, ιδανικά, ένα ειδικό εργαλείο αφαίρεσης που διατίθεται στα φαρμακεία.

Πλησιάζουμε το τσιμπούρι όσο το δυνατόν πιο κοντά στο δέρμα, το πιάνουμε σταθερά από το κεφάλι, αποφεύγοντας να το πιάσουμε από το σώμα. Τραβάμε απαλά, με αργή και σταθερή κίνηση προς τα έξω, χωρίς να στρίψουμε ή να το τραβήξουμε απότομα. Στόχος είναι να αφαιρεθεί ολόκληρο, χωρίς να μείνει κάποιο μέρος του μέσα στο δέρμα.

Αμέσως μετά, καθαρίζουμε την περιοχή με σαπούνι και νερό ή με αντισηπτικό και απολυμαίνουμε καλά το σημείο. Αν μπορούμε, φυλάμε το τσιμπούρι σε ένα μικρό δοχείο ή σακουλάκι, σε περίπτωση που χρειαστεί εξέταση από ειδικό. Σε καμία περίπτωση δεν το πετάμε ούτε το συνθλίβουμε με τα χέρια μας.

Τις επόμενες ημέρες, παρακολουθούμε την περιοχή για ενδείξεις ερεθισμού, ερυθρότητας, εξανθήματος ή οποιοδήποτε γενικό σύμπτωμα όπως πυρετός, πονοκέφαλος ή πόνοι στους

μυς και τις αρθρώσεις. Αν παρατηρήσουμε οτιδήποτε ύποπτο ή αν δεν έχουμε καταφέρει να αφαιρέσουμε ολόκληρο το έντομο, απευθυνόμαστε άμεσα σε γιατρό.